Planina Ural – informacije i zanimljivosti

Ova čudnovata planina se prostire od severa ka jugu, predstavljajući prirodnu granicu između Evrope i Azije, zajedno sa istoimenom rekom. Dužina njenog prostiranja iznosi 2 500 kilometara preko tri klimatske zone.

Planina Ural počinje od Severnog ledenog okeana na severu, a završava se rekom Ural na jugu, sa najvišim vrhom Narodnaja, čija nadmorska visina iznosi 1 895 metara, dok najveći deo planinskog masiva ima visinu od 1 500 metara.

Na osnovu fizičkih karakteristika koje poseduje, planinu Ural možemo podeliti na: Subpolarni, Polarni, Severni, Sredji i Južni Ural.

Na severu od Konstantinovog kamena, do izvora reke Hulge na jugu, prostire se Polarni Ural. Predstavlja srednje planinski venac čiji je najviši vrh  planina Pjer. Najviši deo Urala sa vrhom Narodna gora je Subpolarni Ural. Oštri planinski vrhovi, grebeni, savremena glacijacija (naziva se još i ledeno doba), valovi pleistocenske starosti su ono što karakteriše Subpolarni i Polarni Ural.

Najviši delovi Severnog Urala su zaravnjeni i bez vegetacije, njegov najviši vrh je Teljpos, dok se njegove istočne i zapadne palnine spuštaju strmo u okolini nizije.

Od masiva Osljanke do reke Ufe na jugu prostire se Srednji Ural, koji ne prelazi visinu od 1 000 metara, te samim tim važi za najniži deo planinskog venca. Srednji Baseg je njegov najviši vrh.

Najviši vrh Južnog Urala je Jamanatau, niz paralelnih planinskih venaca razdvojenih dubokim dolinama i kotlinama čini Južni Ural.  Prostire se između Urala i reke Ufe.

Mugodžarska brda u Kazahstanu, čiji je najveći vrh Boktobaj sa visinom od 657 metara, nastavljaju se na Ural u pravcu juga, one su preko Guberlinskih brda, visine između 300 i 350 metara, povezane sa Južnim Uralom.

Kontinentalni tip klime zastupljen je na Uralu, gde su zabeležene ekstremne temperature, koje od severa prema jugu i od zapada ka istoku postaju sve izraženije. Pod umerenim uticajem Severno- atlantskog okeana i Arktika, nalazi se polarni Ural i uzvišenja Poj- Hoj, naročito za vreme zime.

Vrući letnji vetrovi iz Centralne Azije zastupljeni su na Mugodžarskim brdima i južnim Uralima. Na zapadnim padinama zastupljenije su padavine u odnosu na istočne padine, jer su dominantniji vetrovi koji duvaju sa zapada koji tako donose padavine iz Atlantskog okeana, što je neobično jer se Ural karakteriše malom nadmorskom visinom. Količina padavina dostiže čak i do 1 000mm na padinama Severnog i Polarnog Urala, a prema severu i jugu dolazi do znatnog smanjenja, gde iznose oko 450mm, dok se na istočnoj padini  kreću do 300mm tokom godine.

Planina je specifična po tome što zima traje mnogo duže od leta, a najveća količina padavina upravo se izluči tokom leta. Tokom zime, sever je hladniji od juga i na njemu  prosečna temperatura iznosi oko -21 stepen Celzijusa, dok na jugu iznosi -15 stepena Celzijusa. Kada su topli dani u pitanju, na severu temperatura iznosi oko 10 stepena Celzijusa, dok je na jugu znatno viša i iznosi oko 22 stepena Celzijusa.

Planina Ural – zanimljivosti

Jedno od najlepših i najčistijih jezera u Uralskom području je Turgojak jezero, na čijem se zapadnom delu nalazi Ostrvo Nade. Pustinjakovu pećinu, zajedno sa megalitskim kompleksom,  otkrili su naučnici 2004. godine, a on važi za najveću turističku atrakciju,  za koji se pretpostavlja da je sagrađen pre 6 000 godina.

Mineral japis je poludragi kamen po kom je ovo područje postalo poznato još u 8. veku, kada su se izrađivale vaze od njega. Ovaj mineral se lako sakuplja i samo dno jezera Auštau je obloženo njime. Na planini Auštau nalazi se nekoliko poznatih grobova od kojih je najpoznatiji grob jednog arapskog šeika.

Vatrena planina – Jangantau

Smeštena izvan svih seizmoloških područja (seizmologija se bavi proučavanjem potresa), vulkanskog karaktera, na kojoj izbijaju stubovi pare i dima čija temperatura varira od 35 do 150 stepena Celzijusa. Na njoj se nalazi okno duboko 90 metara u kom temperatura dostiže neverovatih 380 stepena Celzijusa. I dalje se ne zna koliko dugo ova planina gori. Postoje mnoge legende, od kojih je najpoznatija ta da se stablo bora nalazilo na vrhu planine, i da je njega jedne noći pogodio grom, od te noći na njoj svakodnevno izbijaju  stubovi pare i dima koji su po verovanju naroda lekoviti.

Planina je bogata rudama plemenitih metala i dragog kamenja, u kojoj se nalaze rudnici iz kojih se već stotinama godina pojavljuju nove količine: uglja, zlata, srebra, platine, aluminijuma, gvožđa, dijamanta, soli pa čak i prirodnog gasa.

Mesto na kom se nalazi 46 različitih pećina nalazi se na dolini jezera, u mestu Baljšoj Eek, koje su poznate pod nazivom “pećine u Baškiriji“. U klisuri Muradimovsoje koja se nalazi sa druge strane, nalaze se kamene formacije na visini od 100 metara, koje stoje pod skoro pravim uglom u odnosu na tlo.

Veliki deo planine Ural smatra se neistraženim, a takođe se procejuje da je ovo mesto prvi put naseljeno od strane ljudi pre svega 75 000 godina.

Još jedna od legendi kaže da je reci Kami koja otiče u Kaspijsko jezero Ptolomej usekao put i na taj način je zaštitio planinom Ural.

Nerazrešena misterija stara 56 godina

Hladnog februara, davne 1959. godine, desetoro mladih studenata, Politehičkog instituta Ural, odlučilo je da poseti  severni deo planine Ural, postavivši svoj logor na padinama plaine.  Zbog zdravstvenih problema jedan od studenata se vratio kući, devetoro je ostalo među kojima su bile dve žene i sedam muškaraca. Većina njih su bosi napustili kamp iako je temperatura iznosila – 24 stepena Celzijusa.

Grupa ovih studenata bili su iskusni planinari i skijaši koji su želeli da uživaju u divljini ove planine.

Nijedno od devetoro ljudi nije preživelo, stoga je i dan danas nepoznat sklop događaja, kao i razlog njihove smrti. Kako su na dva tela pronađeni znakovi nasilja, u vidu polomljenih rebara i lobanje, prirodna katastrofa je isključena kao mogućnost uzroka smrti. Postoje mnoga nagađanja o tome šta se zaista desilo, odnosno, od strane koga su ovi mladi ljudi izgubili svoje živote. Mnogi misle da je došlo do lavine, nekog događaja u kom je učestvovala vojska kao i pojave nepoznatog bića. Vlasti nisu uspele da utvrde uzrok, te je stoga bio zabranjen pristup ovom delu planine od 1959. do 1962. godine.

Kao nestali vodili su se mesec dana, nakon čega su spasioci na pola kilometra od kampa pronašli tela petora studenata, među kojima su bila četiri muškarca i jedna žena. Dva meseca kasnije, pronađena su tela preostalih studenata. Mnogi se pitaju zbog čega je ova grupa napustila svoje šatore, kao i zašto su pri tome bili gotovo bez odeće i razdvojeni. Položaji tela nastradilih ukazivali su na to da su oni pokušali da se vrate u svoj kamp, takođe na njihovom licu primetili su izraz neopisivog straha.

Ovom misterioznom tragedijom bavio se Doni Ajhajre, prema čijoj teoriji fenome karmanski vorteks je odgovoran za ovaj žalostan događaj. Njega proizvode planinski tornado vetrovi, koji u čoveku mogu da izazovu osećaj neosnovanog, izbezubljenog straha. Snažni vetrovi Urala pretvaraju se u vrtloge u ovom delu, oni su u stanju da proizvedu izuzetno opasan infrazvuk- zvuk koji poseduje toliko nisku frekvenciju da ljudsko uho ne može da ga čuje. Stručnjaci su pokazali da on kod čoveka izaziva gubljenje daha, nesanicu kao i osećaj paničnog straha.

Ovaj istraživač smatra da je on izazvao trenutni delirijum zbog koga je ova grupa napustila šatore, međutim kada su došli k sebi bilo je isuviše kasno. Prelaz na kom su poginuli turisti dobio je ime po vođi grupe Igoru Dijatlovu, a naziva se Dijatlov prelaz.