Reka Resava – informacije i zanimljivosti

0

Homoljski kraj je od resavskog kraja razdvojen planinom Beljanicom. Njen najviši vrh, koji nosi isto ime kao i sama planina, visok je 1339 m.

Planina je kraškog sastava, a njene gole bele stene izbijaju iz pojaseva tamnih i gustih šuma, pa je planina u prošlosti verovatno dobila ovo ime upravo po belini i blještavom sjaju ovih stena na suncu.

U nižim delovima planine Beljanice izvire dosta potoka, a jedni od njih su i Bobovački potok i Zlotska reka.

Ova dva vodotoka čine Resavu, najdužu desnu pritoku Velike Morave. Izvor reke se nalazi na više od 600 m nadmorske visine.

Resavski kraj – raj za dušu

Resavski kraj je jedan od najlepših delova Srbije. Ovaj kraj obuhvata sliv reke Resave, a obično se deli na donji resavski kraj gde je središte opština Svilajnac i gornji resavski kraj sa sedištem u Despotovcu.

Resavska regija nije tako daleko od glavnog grada Beograda. Nalazi se na nešto više od 100 km od njega.

U ovoj oblasti turisti mogu uživati na više načina. Resavski kraj nudi izuzetno lepu prirodu, potom kulturno-istorijske i verske spomenike i objekte, kao i dobre trase za planinarenje, penjanje, šetnje i planinski biciklizam.

Ne smemo zaboraviti ni ljubitelje domaćih i tradicionalnih ukusa, koji u ovom kraju mogu probati dobre sireve, med, organsko voće i povrće.

Kako u ovom kraju vole da kažu, ispod Kučajskih planina i Beljanice, smestile su se tri Resave. To su pećina (Resavska), manastir (Manasija ili Resava) i reka. Na ovom podneblju kao da savremeni život nije ostavio svoje tragove.

Nema savremenih objekata, a na pojedinim tačkama nema ni signala za mobilni telefon.

Zato, sa druge strane, ovde leže neka od najvećih bogatstava naše zemlje: istorija, kulturna istorija, prirodna bogatstva i lepote.

Ako se prati tok reke Resave, stiže se do malog, pitomog mesta Despotovca i nadomak njega, do jednog od najlepših zdanja moravskog stila srednjovekovnog srpskog graditeljstva – manastira Manasije.

Ovaj manastir je podigao na početku 15. veka, sin kneza Lazara, despot Stefan Lazarević. Samu crkvu Sv. Trojice, ali i prostorije značajnog prepisivačkog centra, Resavske škole, Turci su više puta pustošili. Ipak, Manasija je odolela i danas izgleda zaista impresivno.

Od pre nekoliko godina, postala je sedište jednog od najvećih viteških festivala internacionalnog tipa (Just out).

Malo dalje odatle, put će vas odvesti do jednog od najvećih speleoloških mesta kod nas, do poznate Resavske pećine.

Istraživači tvrde da je ova pećina stara oko 80 miliona godina, dok su stalaktiti i stalagmiti u njoj stari nekih 40 miliona godina. Ovu pećinu posećuje mnogo turista, kako domaćih, tako i stranih.

To nije sve. Na resavskom toku možete uživati i u jednom od najimpozantnijih vodopada Srbije koji nosi naziv Lisine.

Oko vodopada su napravljeni divni restorani koji se potpuno uklapaju u prirodni ambijent gde možete jesti domaću pastrmku i udisati čist vazduh okolne prirode.

Reka Resava je po predanju imala drugačiji tok nego danas

Nakon velikih poplava 2014. godine kada je Resava poplavila Svilajnac, ponovo su se poznavaoci ovog kraja i istoričari prisetili jedne priče o reci Resavi koja se dešavala pre više vekova.

Naime, reka Resava je nekada imala drugačiji tok.

Kada se spusti sa planine Beljanice, reka danas ide levom stranom Svilajnca i teče kroz naselje.

U centru ovog mesta, na nekoliko stotina metara ulevo, Resava hladi sugrađane tokom letnjih dana, a posle svega 5 km ulije se u Moravu i nastavi dalje prema Crnom moru.

Nekada je ovaj deo toka Resave izgledao potpuno drugačije. Reka je išla desnom stranom Svilajnca, gotovo po periferiji, u podnožju Baćice, a potom tekla paralelno sa Velikom Moravom i pratila put od Svilajnca ka Požarevcu.

Tako je prolazila pored nekoliko naselja u opštini Žabari i tek posle 35 kilometara od svog izvora ulivala se u Moravu blizu Požarevca. Danas ljudi kažu da je ovakvo staro korito Resave bilo mnogo praktičnije jer ga je bilo lakše ukrotiti.

Zbog čega je došlo do promene toka Resave?

Predanje kaže da je Petar Erčić-Jakovljević, resavski oberknez, jedna od najmudrijih glava Srbije, pred sam Prvi srpski ustanak bio u svađi sa požarevačkim knezom.

Da bi onemogućio navodnjavanje požarevačkom kraju, on je naredio seljacima da se prihvate posla i tako su skrenuli tok Resave.

Naravno, ova priča postoji samo kao predanje jer o ovom događaju nisu sačuvani nikakvi pouzdani podaci, ali je svejedno istinito da je Resava tekla drugim koritom jer o tome postoje mape iz starih vremena u kojima je Resava ucrtana tako da teče od Svilajnca ka Požarevcu.

Lepota Resave

Na samom početku svoga toka Resava teče kroz gustu bukovu šumu Vintovaču. Nedaleko odavde je i kanjon Kločanice, reke koja je pritoka Resave.

Tokom leta se dešava da u Suvaji, najužem delu kanjona, Kločanica ponire. I Vintovača i kanjon Kločanice su Parkovi prirode.

Sama Resava, takođe ima svoj kanjon. On je dug 25 km. Kada izađe iz kanjona, Resava prima u sebe kratku reku koji meštani zovu Vrelo.

Iako kratka, ova reka je izdubila kraške stene i napravila krater dubok 20 m. Tako je nastao vodopad koji je u proleće najlepši i najjači i koji nosi ime Veliko prskalo.

U ovim vodama živi pastrmka potočara, a tamo gde Resava prima Vrelo, nastali su ribnjaci sa pastrmkom i motel Lisine, omiljeno izletište mnogih Srba.

Loading...

Pogledajte i ovo Još tekstova od autora