Planina Cer – info i zanimljivosti

Planina Cer je smeštena u severozapadnom delu naše zemlje, a nalazi se na 689 metara nadmorske visine i prostire se na dužini od 15 kilometara. Udalejna je od prestonice Srbije- Beograda 100 kilometara, a od grada Šapca je udaljena svega 35 kilometara.

Veoma je šumovita, poseduje najviše hrastovog, bukvinog i grabovog drveća, a sama planina je nenaseljena. Po brojnim stablima drveta cer dobila je svoje ime, međutim postoji verovanje da je svoje ime dopila po Rimskoj boginji Cer, koja je bila zaštitinica plodnosti i žita.

Mnogobrojna drveća, kao i zelenilo koje je okružuje, su zaslužna za veoma čist i svež vazduh. Klima na planini Cer je kontinentalna, izuzetno je pogodna s obzirom da tokom čitave godine nije ni preterano hladno ni preterano vruće, često su prisutni osvežavajući vetrovi, kao i dosta kiseonika, što je čini još prijatnijom za boravak.

Ovu planinu mnogi nazivaju i vazdušnom banjom, a za nju se priča da je veoma pogodna pri lečenju nekog od oblika depresije ili neuroze.

Idealna je za etno- turizam i vikend izlete, a ukoliko ste ljubitelji prirode i šetnje, predstavlja pravo mesto za Vas.

Poznata je po tome što se na njoj veoma često organizuju tematske staze, tako da možete krenuti Rimskom stazom i obići Trojanov grad, o kom će malo kasnije biti reči.

Naravno, one nisu jedina opcija, možete se opredeliti za šumsku stazu, koja počinje od manastira Radovašnica, a završava se kod lipovih voda, ova staza je poznata pod nazivom “Moj Cer moja staza“ i njena dužina iznosi svega 6 kilometara, a sama odmarališta se nalaze duž trase.

Pored rekreativnog planinarenje odlična je i za biciklizam, ovde postoje uređene biciklističke staze.

Vojna utvrđenja Trojanov grad, koje datira iz trećeg veka nove ere, kao i Konstantin grad iz četvrtog veka nove ere, jedan su od dokaza o boravku Rimljana na planini Cer.

O njegovom strateškom značaju govori činjenica da je ovde Vizantija podigla osmatračicu Konjuša koji je pružao pogled na Srem. Na najvišoj tački se nalaze ostaci, a za Trojanov grad i Konstantin grad zasluge se pripisuju mitskom caru Trojanu.

Prema južnoslovenskim i ruskim predanjima Trojan je bio zloduh, odnosno demon, ili je bio božanstvo koje je bilo povezano sa rimskim imperatorom Trojanom, koji je bio prvi rimski car ilirskog porekla, takođe poznat kao progonitelj hrišćastva.

U pričama, demona, narod opisuje kao natprirodno biće sa tri glave, sa magarećim ili kozijim ušima, koje se kreće samo noću, a Sunca se plaši i beži od njega. Rusija je zemlja koja je smatrana Trajanovom, a prema mnogim pričama on je do svojih dragana jahao noću, dok je tokom dana, krijući se od Sunca, bio u svom ogromnom zamku na planini Cer.

Jednog dana su ga Sunčevi zraci sustigli i spržili, kada je bezuspešno na svom putu pokušao da se sakrije od njega ispod plasta sena.

Planina Cer u svom sastavu ima nekoliko predivnih vidikovaca, Proplanak važi za jedan od najlepših vidikovaca na planini. Ni ostali vidikovci svojom lepotom ne zaostaju za njim, a najviši vrh iznosi 687 metara i pored njega postoje četiri vrha koja su viša od 600 metara, sa njih, tokom šetnje, možete uživati u izvanrednom prizoru.

Ovde se nalaze mnogobrojni manastiri, jedan od njih je manastir Radovašnica koji se nalazi na oko 23 kilometra od grada Šapca, smešten na nadmorskoj visini od oko 300 metara, ispod vrha Konstantin grada, na severnim obroncima planine Cer.

Pod imenom “Kosanik“ pominje se prvi put u turskim popisima iz 1600. godine. Predstavlja zadužbinu kralja Dragutina Nemanjića, a u starim zapisima se naziva Hram svetog Arhangela i Gavrila, koji se nalazi na reci Radovašnici. Crkva je bila više puta paljena za vreme Turaka, a prvi put se spominje 1541. godine.

Manastir Radovašnica je kroz svoju istoriju bio od velikog značaja, jer je zbrinjavao izbeglice, ranjenike, imao je ulogu prosvetitelja kao i očuvanja i predanja ovde pohranjenih svetinja. Pored ovog manastira, na planini Cer, možete obići još i manastire Čokešina, Petkovica i Krivaja.

Planina ima zavidnu prošlost, na njoj se odvila jedna od najznačajnijih bitaka za našu istoriju. Bitka na Ceru, poznata i kao Jadranska bitka, odigrala se u avgustu davne 1914. godine, između Austrougarske i Srbije u blizini planine Cer i nekoliko okolnih sela u njenoj blizini, kao i u okolini Šapca, koji predstavlja grad u Mačvanskom okrugu, a nalazi se na obali reke Save.

U prošlosti je imao veliki istorijski i strateški značaj, prvenstveno zbog svog geografskog položaja.

Ranije su se ovde ukrštali putevi za Beograd, Bosnu, Srem i Podrinje, te je samim ti predstavljao idealno područje za vođenje bitki, čak je tvrđava na Savi nazvana “Udarač sa boka“ od strane Turske vojske.

Mnogo je značajnih bitaka koje su se odigrale u okolini ovog grada, a samo neke od njih su “Opsada Šapca Matije Korvina“ iz 1476. godine, Mišarska bitka iz 1806. godine koja se odigrala na samo 5 kilometara od Šapca, na brdu Mišaru, boj na Zasavici, boj na Dublju iz 1815. godine i mnoge druge.

Bitka na Ceru je bila prva austrougarska ofanziva na Srbiju i predstavlja je vojni poduhvat koji se vodio protiv Kraljevine Srbije od strane Autrougarske od 28. jula do 24. avgusta 1914. godine, kada je srpska vojska izvojevala pobedu.

U slivu reke Jadar su se odvijale glavne operacije, nakon čega su se odvijale na planini Cer i reci Drini, gde je naša vojska trijumfovala.

Ovoj značajnoj ofanzivi prethodio je Sarajevski atentat koji se desio 28. juna 1914. godine u Bosni i Hercegovini, tačnije Sarajevu, kada je jedan od članova organizacije Mlada Bosna, koja je predstavljala političko- revolucionarni omladinski pokret, Gavrilo Princip jedan od šestorice atentatora ubio austrougarskog prestolonasledika Franca Ferdinanda i njegovu suprugu Sofiju, koja je imala titulu vojvotkinje od Hoenberga.

Razlog za ovaj atentat bila je želja za odvajanjem Bosne i Hercegovine, tadašnje austrougarske provincije, i njeno ujedinjenje u Veliku Srbiju. Atentat je bila direktna karta za Prvi Svetski rat, s obzirom da je Austro- Ugarska postavila ultimatum Srbiji, nepunih mesec dana nakon atentata, koji je poznat pod nazivom “Julski ultimatum“ iz 23. jula 1914. godine.

Kako su ga smatrali za najteži ultimatum koji je upućen jednoj državi od strane druge, smatrali su da je on samo bio način za stvaranja povoda za rat, nakon čega je i usledila je objava rata od strane Austro- Ugarske.

Četiri dana žestokih borbi u Podrinju od 12. do 15. avgusta 1914. godine prethodila su Cerskoj bici, kada je pod zapovedništvom Pavla Jurišića Šturma, koji je bio tadašnji srpski general, a kasnije i jugoslovenski, Treća srpska armija, koja je u svom sastavu imala samo Drinsku diviziju prvog i drugog poziva, te je sama po sebi bila u manjini pred nadmoćnom protivničkom vojskom, a pružala otpor nadolazećim jedinicama Pete austrougarske armije pod vođstvom fon Franka.

Naša vojska je pružala snažan otpor bez obzira na malobrojnost, te je neprijatelj uspeo tek 14. avgusta da pređe Drinu.

U noći između 15. i 16. avgusta na istočnim padinama planine Cer došlo je do prvog okršaja između delova Kombinovane diverzije i delova 21. austrougarske divizije, kada su austrougarski vojnici bili na počinku. Umorni od marša, u teškoj olujnoj noći, odlučili su da se odmore, mađutim do prvih okršaja došlo je prilikom neočekivanog susreta između dveju strana.

Obe strane su počele da uvode nove snage na bojište, jedan za drugim su pristizali, naši vojnici su u sklopu svog premeštaja prepešačili 36 kilometara, i tako izmoreni su ušli u borbu. Ovaj neočekivan susret je označio početak bitke na Ceru, za koju je prvobitno bilo planirano da se odigra na dolini Jadra.

Srpska vojska je gonila neprijatelja do Drine, da bi između 21. i 24. avgusta 1914. godine kod grada Šapca okončala borbu, takozvanu Cersku operaciju. U ovoj bici srpske snage izgubile su 16 304 vojnika, podoficira i oficira, dok je sa strane austrougarske vojske izgubljeno 23 000 vojnika, podoficira i oficira.

Pod ovim borjama podrazumevaju se svi koji su poginuli, ranjeni, zarobljeni ili nestali.

Kako sama planina nije mnogo udaljena od grada Šapca, u njemu ćete pronaći odgovarajući smeštaj. Hotel “Sloboda“ se nalazi na oko 1 kilometar od reke Save, a njegova ponuda obuhvata uređene smeštajne jedinice, velnes centar, parking mesto,zatvoren bazen, kao i besplatan internet.

Takođe u ponudu ulaze fitnes centar i sauna, kao i usluge masaže.

Apartman “San“ se nalazi takođe u Šapcu, a udaljen je od Vrdnika 42 kilometra, na 39 kilometara od Bijeljine, a u svojoj ponudi obuhvata kuhinju sa trpezarijom, kompletno opremljeno kupatilo, TV i besplatan internet.

U selima oko Cera, Pocerine i Mačve, smeštene su etno kuće, koje su tako uređene da imate osećaj da ste se vratili u period od pre nekoliko vekova.