Gledićke planine – informacije i zanimljivosti
U rasponu od 35 km između Gruže na zapadu, Levča na istoku, Kragujevca na severu i reke Morave na jugu, pružaju se Gledićke planine. Posle planine Rudnik, one su najveće i najviše planine u Šumadiji.
Najviši vrh na Gledićkim planinama je Samar koji ima nadmorsku visinu od 922 m.
Nakon njega, nabrajaju se Crni vrh od 895 m, zatim Jasenova glava od 906 m i Šiljata stena od 868 m. Na teritoriji opštine Kragujevac, Gledićke planine su izdeljene zahvaljujući dolinama reka Ždraljice, Pčeličke reke, Dulenske reke i Lepenice.
Na Gledićkim planinama ima dosta pašnjaka, rečnih tokova, šuma, prirodnih lepota, divljih životinja i ruda. Skriveni u planinskim dubodolinama leže vredni manastiri Ljubostinja, Kalenić i Kamenac.
Putevi i puteljci odlično sprovode kroz planinu, bilo da pešačite, planinarite ili vozite bicikl. Relativno skoro, napravljen je i asfaltni put od Kragujevca do Zapadne Morave preko Grošnice i Stanova.
Na samoj granici sa Adžinim Livadama, blizu planinarskog doma, u selu pod imenom Čestin, nalazi se spomenik vojnicima koji su poginuli u Prvom svetskom ratu i Balkanskim ratovima.
Spomenik spada u vodospomenike i podignut je 1932. godine. U selu koje se zove kao i planine, Gledić, nalazi se jedna stogodišnja kafana koja još uvek radi i koja prima goste na konak.
Lepo je videti zaseoke, kuće i imanja koja postoje i više od 200 godina. Takvi su, na primer, zaseoci Jošovići i Slatina u selu po imenu Čestin.
Planinarenje po Gledićkim planinama. Postoji više različitih ruta za planinarenje po Gledićkim planinama. Jedna tura se može započeti u manastiru Kalenić. Ako se ide iz Beograda, najbolje je organizovanim prevozom doći do Kalenića.
Može se organizovati i obilazak ovog značajnog i lepog manastira, o kome će biti nešto više reči kasnije.
Od Beograda do manastira Kalenić ima 152 km.
Planinarska tura, dakle, započinje u manastiru Kalenić, vodi preko vrha Samar, a završava se u manastiru Ljubostinja. Ukupno treba preći nekih 20 km.
Staza od manastira Kalenić uglavnom vodi livadama i kolskim putevima, a jedan manji deo staze ide i kroz šumu.
Kada se izađe iz šume, dolazi se do prvih lepih vidikovaca. Usput se može naići i na neku vikendicu, kao i na kupine, koje u vreme zrenja možete brati i osvežavati se. Kada se dođe do šestog kilometra od starta, dolazi se do skretanja ka vrhu Samar.
Pešačka tura po Gledićkim planinama. Pešački trek po Gledićkim planinama može se raditi na više načina. Recimo, može se krenuti iz sela Bajčetina, zatim ići preko Dulenskog Crnog Vrha, Orlovice i stići do Adžinih Livada. Ova staza je duga 17 km, a ukupni savladani uspon je 670 m. Najviša tačka treka je 897 m, a najniža iznosi 400 m.
Početak je, dakle u selu Bajčetina koje se nalazi na 690 m nadmorske visine. Posle sat vremena, odatle se stiže na najvišu tačku ovog treka, a to je Dulenski Crni Vrh.
On se nalazi na 897 m nadmorske visine. Posle toga idu blagi usponi i spuštanja, a odatle se dolazi do najistočnije tačke ovog treka, odnosno do Orlovice koja se nalazi na 680 m nadmorske visine. Tu se može naći i jedan ugostiteljski objekat. Iza toga, staza vodi nadole do potoka Trešnjevaka.
Potok je najniža tačka ovog treka, od 400 m nadmorske visine.
Posle ovoga, stazom se ide do grebena koji se nalazi pored Drena, vrha od 707 m. Nakon toga, laganim spuštanjem stiže se do planinarskog doma Adžine Livade koje se nalaze na 575 m nadmorske visine.
Za čitavu ovu pešačku turu je potrebno oko 6 sati, računajući i nekoliko kraćih pauza od po 15 minuta.
Biciklistička tura preko Gledićkih planina. Biciklama se takođe može ići preko Gledićkih planina. Jedan od ponuđenih biciklističkih trekova jeste onaj koji počinje u selu Stubal koje se nalazi vrlo blizu obale Zapadne Morave.
Početak staze koji ide uz Stubalsku reku je asfaltiran, a nakon samo nekoliko kilometara treba skrenuti na makadam i to malo pre izvora koji se nalaze blizu poslednjih kuća u ovom selu.
Odatle put ide naviše. Na prvim vidikovcima može se uživati u pogledu na obronke Stolova, Goča i dr.
Nakon vidikovca se sa desne strane spaja trstenički planinarski put. Odatle se može uživati u klisuri Ljubostinske reke. Već tu, lepo se vidi Samar.
Kako se ide dalje, sa leve strane se nadovezuju putići kojima trekeri idu pešaka ako krenu ka vrhu Samar iz sela Ravanice ili iz Leševa. Same Gledićke planine su napravljene od različitih grebena koji se prostiru u pravcu sever-jug.
Biciklama se može polako popeti do najviših grebena planine. Iako je uspon jak, lagano se može uživati u pogledu, prirodi. Sa zapada, vidik ulepšava Kotlenik, a na jugu se nalaze planine Ibarske klisure.
Sam vrh Samar je zaravnjen i na njemu se nalazi nastrešnica i tabla koju je na to mesto postavilo planinarsko društvo “Ljukten” iz Trstenika.
Nakon odmora na vrhu, može da se krene severoistočno i da se odatle uključi na put ka Šljivici. U selu Šljivica postoji asfaltni deo puta, a onda ponovo makadam. Odatle se biciklisti spuštaju dalje ka manastiru Kalenić.
Manastir Kalenić je nastao početkom XV veka. Ktitor manastira je bio protovestijar Bogdan, velmoža u doba vladavine despota Stefana Lazarevića. Ovaj ženski manastir je oslikan moravskim stilom i spada u jedan od istorijski i umetnički najvrednijih manastira kod nas.
Manastir Kalenić se ubraja u nepokretno kulturno dobro Srbije i ima veliki značaj.
U manastirskoj okolini se svake godine održava tradicionalna manifestacija “Prođoh Levač, prođoh Šumadiju”.
Smeštaj na Gledićkim planinama može se naći u privatnim kućama i seoskim domaćinstvima koji su voljni da ugoste i ponude domaće proizvode.
