Najveći grad na svetu po broju stanovnika i po površini

Od davnih vremena, kada je čovek napustio život nomada i odlučio da se za stalno nastani na pogodnom zemljištu, počeo je da diže kuće, zidine, kapije, da osniva manja sela, zaseoke, pa varoši, gradiće i gradove, koji su se vremenom širili i osvajali okolna prostranstva, često spajajući mala prigradska naselja i gutajući ih u svojoj veličini ili se dalje šireći po okolini, zauzimajući ogromne prostore i pretvarajući se u istinske megagradove našeg doba. Prvobitni gradovi su nastali još u davno doba, mada su strukture i sistemi gradova u današnjem, savremenom smislu, nastali tek u prethodnom veku.

Istorija urbanizacije fokusira se na duge procese u kojima postojeća populacija koncentriše svoj život na određenim urbanim lokalitetima, te na razvoj takvih sredina u svim aspektima, uključujući socijalni, politički, kulturni i ekonomski kontekst samih gradova. To se pre svega odnosi na izučavanje takozvanih metropola, odnosno izrazito velikih ili značajnih gradova.

Parametri po kojima određujemo veličinu gradova se odnose na više pojmova, odnosno više aspekata same urbane sredine. U najprostijem smislu, gradovi mogu da se posmatraju kao kompleks dve koncentrične oblasti, izgrađene urbane gradske sredine i metropolitske oblasti.

Urbana gradska sredina se odnosi na izgrađeni deo grada koji se konstantno nadograđuje, koji je stalno naseljen i isključuje ruralne oblasti. To su gradovi u svojoj fizičkoj formi.
Metropolitska područja su gradovi u ekonomskoj i funkcionalnoj formi, te ona podrazumevaju i ruralna i sekundarno građena naselja, koja se nalaze izvani primarne urbane gradske sredine.

Gradove možemo da kategorišemo i rangiramo prema više različitih parametara, no najčešće se to odnosi na samu populaciju i na područje koje sami gradovi zauzimaju. Tako se najveći gradovi sveta nalaze u Aziji; čak osam najvećih urbanih sredina locirano je na azijskom kontinentu.

Trenutno je najveći, najnaseljeniji grad u Aziji i na svetu Tokio; međutim, kako u poslednje vreme dolazi do postepenog opadanja broja stanovnika u japanskoj prestonici, inače gotovo jedinom mestu sa prilivom stanovništva u Japanu, čini se verovatnim da titulu najnaseljenijeg grada na planeti ponese Džakarta.

GRADOVI SA NAJVEĆIM BROJEM STANOVNIKA NA SVETU

Kategorija najmnogoljudnijih gradova sveta pre svega podrazumeva ukupan broj stanovnika koji naseljava šire metropolitsko područje tog grada. To se odnosi na sva naselja koja područje tog grada obuhvata.

Upravo zato je teško kategorisati ovakve mega gradove; neki gradovi sveta, koji imaju mnogoljudna metropolitska prostranstva, recimo, zauzimaju manju površinu ili imaju ukupno manji broj stanovvnika, no gustina naseljenosti u tim gradovima može da bude izuzetno visoka. U nastavku predstavljamo koji su to najmnogoljudniji i najgušće naseljeni gradovi na planeti.

Najmnogoljudnije metropolitsko područje

Titulu grada sa najvećim brojem stanovnika na čitavom svetu već dugo vremena nosi japanska prestonica. Prema statistici Ujedinjenih Nacija, Tokio predstavlja najveću urbanu sredinu još od pedesetih godina prošlog veka. Drugim rečima, metropolitsko područje Tokija broji najveći broj stanovnika na planeti.

Metropolitisko područje Tokija naseljava neverovatnih 37 800 000 stanovnika, dok uži Tokio broji 13 617 445 stanovnika. Gustina naseljenosti šireg područja Tokija iznosi 2 662 stanovnika po kvadratnom kilometru, dok je samo urbano jezgra prebukirano, sa čak 6 224 stanovnika po kvadratnom kilometru.

Zvanično Tokio Metropolis jedna je od 47 japanskih prefektura, prestonica i najmnogoljudniji grad u Japanu. Sedište je japanskog cara i Vlade Japana. Nalazi se u regiji Kanto, na jugoistočnom delu glavnog ostrva japanskog arhipelaga, Honšua, a takođe obuhvata ostrva izu i Ogasavara. Tokio je davno bio poznat pod imenom Edo, a zvanična je prestonica japanske vlasti od početka XVII veka.

Na širem području Tokija živi preko 37 miliona ljudi, a kada je reč o prosruru za život u samom gradu, on je krajnje skučen i nepodoban. Tipićan jednosobni stan u Tokiju nije veći od petnaestak kvadrata, a hotelske sobe su još manje. Zbog toga su u Tokiju popularni takozvani ‘hoteli kapsule’; to nije nikakva zabluda, reč je zaista o kapsulama, odnosno ‘kutijama’ za spavanje. Stanovi koje u Tokiju možete eventualno iznajmiti su često izrazito i nepojmljivo mali, veličine garderobera, teško se pronalaze i jako su skupi.
Još jedna od zanimljivosti stanovnicima preplavljenog Tokija je izuzetno veliki broj kranje bizarnih i nama neobičnih pravila, istaknutih svuda po gradu. Tako ćete naići na plakat koji upozorava da je nedozvoljeno zavirivati ispd ženske suknje, da ne smete da koristite rukohvate u metrou kao sprave za teretanu i još bezbroj obaveštenja, molbi i instrukcija na šarenim reklamama, često propraćenih šaljivim crtežima.
Ulična moda Tokija je nešto na šta nijedan posetilac ne može da ostane ravnodušan. Poseban način na koji se u Tokiju vrednuje i obožava pop kultura, nesvakidašnji miks pre svega različitih modnih stilova, počev od evropskih istorijskih kostima, pa sve do motiva japanskih mangi i anima (stripova i animiranih filmova).

Najgušće naseljeni gradovi sveta

Međutim, Tokio možda prednjači daleko ispred svih ostalih svetskih metropola po broju stanovnika, no kada je reč o najgušće naseljenim gradovima sveta, onda neprikosnoveno prvo mesto definitivno pripada indijskoj Daki.

Daka ima gustinu naseljenosti od potpuno nepojmljivih 45 000 stanovnika po kvadratnom kilometru, što je čini za 75% gušće naseljenom od Hong Konga, takođe poznatom kao jednom od najnaseljenijih gradova sveta. Nakon dake, drugo i treće mesto pripadaju Mumbaju i Karačiju, za kojima slede Hong Kong, Manila, seul, Džakarta, a onda i jedna evropska prestonica, Pariz. Sledeći na listi najgušće naseljenih gradova, prema podacima iz 2012. godine su Vankuver, Portland i Atlanta.

NAJVEĆI GRADOVI SVETA PO POVRŠINI

Kada govorimo o gradovima koji zauzimaju najveću površinu, pre svega mislimo na ukupno prostranstvo na kojem se nalazi šire metropolitsko područje grada, što znači da se u ukupnu površinu računaju i sva prigradska naselja koja pripadaju tom gradu.

Grad sa najvećim metropolitskim područjem

Kada je reč o gradovima koji se prostiru na najvećoj površini, vodeće mesto u svetu zauzima Njujork, sa površinom celokupnog metropolitskog područja od 34 490 kvadratnih kilometara. Ilustracije radi, prethodno opisani veliki Tokio zauzima površinu od ‘samo’ 13 572 kvadratna kilometra.

Da bismo stekli još bolji uvid u veličine ovih gradova, pomenimo samo da glavni grad Srbije, Beograd, ima metropolitsko područje koje se prostire na površini od tek oko 3 222 kvadratna kilometra.

Njujork je u svetu poznat kao Melting Pot, odnosno, kako bismo mi rekli ‘lonac za topljenje’ u kome se sjedinjuju i mešaju ‘sastojci’ svih svetskih kultura; Njujork je doslovno dom građanima sveta, grad u kome žive pripadnici gotovo svih nacionalnosti na planeti Zemlji.

Grad Njujork je daleko mlađi od najmnogoljudnijeg Tokija, a i mnogih drugih svetskih metropola. Lociran je u južnim delovima države Njujork i predstavlja jednu od najmnogoljudnijih urbanih aglomeracija u svetu, dok u Sjedninjenim Američkim Državama predstavlja najgušće naseljen grad.

Njujork je važan svetski centar međunarodne diplomatije, često referiran i kao kulturna i ekonomska prestonica sveta. Prvobitno je bio nazvan Novi Amsterdam, zbog toga što su ga osnovali holandski kolonisti kao trgovačku luku. Ime Njujork je dobio kada je grad dat na upravu bratu engleskog kralja Čarlsa II, vojvodi od Jorka.

Sam uži Njujork ima preko 8 miliona stanovnika, a dva procenta stalnih građana Njujorka idu u korist ženskoj populaciji; oko 52% stanovništva Njujorka su žene. Inače, kada je reč o sveukupnom stanovništvu, 44% populacije Njujorka čine belci, 25% građani afro-američke pripadnosti, 28% Hispano stanovništva i 12% došljaka iz Azije. Preostale procente uglavnom čine ljudi sa pacifičkih ostrva i nativno američko stanovništvo.
Njujork je najgušće naseljen grad u Sjedenjenim Američkim Državama, sa gustinom naseljenosti metropolitskog područja od 10 831 stanovnika po kvadratnom kilometru, prema prošlogodišnjim statistikama, što se odnosi na uži Njujork. Još jedan ne tako popularan, no zanimljiv statistički podatak, jeste da se na ulicama Njujorka nalazi oko 50 000 beskućnika.
Čuvenu njujorški Central Park je jedan od najvećih gradskih parkova na čitavom svetu; prostire se na preko neverovatnih 320 hektara, a godišnje ga poseti preko 35 miliona turista i lokalnih stanovnika. Njujorški Menhetn je inače jedno od najgušće naseljenih mesta na svetu.

Najviši gradovi na svetu

Još jedan interesantan način da ih premerimo i da se upoznamo sa najvećim svetskim metropolala jeste i da spoznamo njihove visine. Većini naših stanovnika je gotovo nezamisliva sredina u kojoj sve vrvi od fantastičnih nebodera, kojima se ne mogu sagledati vrhovi i koji nama deluju kao naučnofantastični setovi ili mesta sa druge planete.

Na evropskom kontinetnu nema tako ‘visokih’ gradova, u Americi je jedan od najviših svakako Njujork, no ovde glavnu reč vode Bliski i Daleki Istok. Koji se to gradovi sveta uzdižu u fantastične visine?

Prema broju solitera, najviši grad na svetu je Hong Kong, koji se na listi gradova sa najvišima zgradama na svetu nalazi na desetom mestu. U Hong kongu je izgrađeno 315 nebodera, a najviša zgrada je Internacionalni Komercijalni Centar, visine od 484 metara, sa 118 spratova.
Ultimativno prvo mesto, kada je reč o visini zgrada od 2010. godine drži Dubai, dragulj Ujednjenih Arapskih Emirata, sa svojim Burdž Kalifom, visokim neverovatnih 828 metara i 163 sprata. Na drugom mestu se nalazi Kula Šangaj u istoimenom gradu u Kini, visine od 632 metra. Najnovije neverovatno visoke građevine su podignute takođe u Kini, kao i u Koreji, no još nijedna nije prevazišla impresivni Burdž Kalifa.