Nacionalni parkovi Srbije koje treba posetiti

Pod terminom ,, nacionalni park“ podrazumeva se teritorija koja uvažava pravo na zaštitu jer je od velikog kulturno – istorijskog ili pak prirodnog značaja. Naša država sadrži pet nacionalnih parkova, o kojima ćemo pisati ovom prilikom. U procesu realizacije i ozvaničenja je i šesti nacionalni park. Reč je o veoma lepim mestima koje bi svakako trebalo da posetite, ukoliko budete u prilici.

Država Srbija sadrži prirodnu koja se odlikuje raznolikim pejzažima kao i bogatu istoriju. O vrednosti teritorije koju bi trebalo zaštititi u svakom smislu, bilo je reči još u 14. veku u Dušanovom zakoniku. U istom se pominje da je zabranjeno seći srpske šume koje su od velikog značaja za prirodu i ljude.

Putovanja i obilazak različitih znamenitosti u svetu danas je prava privilegija i zadovoljstvo. Međutim, jednako zadovoljstvo pričiniće vam i ako se posvetite istraživanju naše zemlje, koja  sadrži „ netaknuto blago“ vredno svakog pomena.

U daljem tekstu, pročitajte nešto više o našim nacionalnim parkovima i razmislite koji ćete najpre posetiti.

Nacionalni park Tara

Pomenuti prostor proglašen je nacionalnim parkom u julu 1981. godine. U samom početku zauzimao je površinu oko 19 175 , 00 ha. Teritorija ovog nacionalnog parka proširena je tokom 2015. godine na čak 24 991, 82 ha.

Prema podacima, smatra se das u trijaski krečnjaci koji se nalaze na severnoj strain planine Tare, nekada bili obala Panonskog mora. Na planini Tari nalazi se Pančićeva omorika, a takođe i drugi spomenici prirode kojima naročito prija povoljna klima koja je karakteristika iste. Nadmorska visina pomenute planine iznosi oko 1200 m , a planina Tara je izgrađena većim delom od krečnjaka. Najvišom kotom na ovoj planini smatra se Kozji Rid koji se nalazi na 1591 m, dok se najnižom smatra jezero Perućac, koje se nalazi na visini od 291m.

Najjače kraško vrelo u pomenutom nacionalnom parku Tara, predstavlja reka Vrelo. Ista se nakon 365m uliva u reku Drinu.

Klima na području planine Tara smatra se pretežno planinskom. Odlikuju je leta koja su sveža, a zime su veoma hladne sa velikom količinom snežnog pokrivača.

Nacionalni park Tara većim delom smatra se područjem šumskih ekosistema , obzirom da obuhvata oko trideset šumskih kao i devetnaest livadskih zajednica. Na području pomenute planine od velikog je značaja postojanje Pančićeve omorike, kao i tise, božikovine, mečije leske, božura, paprati i ostalih biljaka važnih za naš ekosistem. Ovaj nacionalni park bogat je životinjskim vrstama, pa shodno tome sadrži oko 53 vrsta sisara. Najpoznatiji od svih sisara su mrki medved kao i divokoze. Veliki broj ptica takođe naseljava planinu Taru, prema podacima čak 135 vrste. Od ovih vrsta, 43 su selice a takođe naseljavaju je i ugrožene vrste poput orlova i sokolova.

Na području Tare nalazi se i veliki broj gljiva. Podaci govore da ima oko 251 vrste, od kojih su tri otrovne. Zelena pupavka je gljiva koja se smatra veoma opasnom i takođe se nalazi na području Tare. U nacionalnom parku  Tara takođe veoma su razvijeni lov i ribolov.

Nacionalni park Đerdap

Pomenuti nacionalni park nalazi se u severoistočnom delu Srbije, i isti obuhvata masiv Severni Kučaj, Miroč, Štrpce kao i deo Dunava. Đerdap je proglašen nacionalnim parkom 1974. godine. Površina koju obuhvata iznosi oko 63 000 ha.

Na ovom mestu nalazi se najspecifičnija klisura na čitavom toku Dunava i shodno tome po njoj je ovaj nacionalni park i dobio ime. Ista se sastoji od četiri klisure i tri kotline. Tu spadaju Golubačka klisura, Ljupkovska kotlina, Gospođin vir klisura, Donjomilanovačka kotlina, klisura Veliki i Mali kazan, Oršavska kotlina kao i Sipska klisura. Jednom od najlepših klisura smatraju se Veliki i Mali kazan.

Pomenuti nacionalni park veliki broj biljaka, među kojima su i one koje se smatraju retkim vrstama. Podaci govore da se na ovom području može naći oko 1000 različitih vrsta biljaka. Među njima, posebno se ističe značaj biljaka mečja leska, orah, šimširka, pančićev maklen, koprivić, zlatna paprat i ostale biljke koje se ne nalaze bilo gde.

Na pomenutom mestu, pored raznovrsnih biljaka nalaze se i brojne životinjske vrste. Tu spadaju jelen, zec, divlja svinja, lisica, a od životinja koje su veoma retke vrste, u ovom nacionalnom parku mogu se naći ris, šakal, rakunopas, tvor, medved i ostale životinje.

Nacionalni park Kopaonik

Ovaj nacionalni park nalazi se u predelu centralne Srbije. Pod prirodnom zaštitom stavljen je 1981. godine, a površina koju zauzima obuhvata oko 11 810 ha. Ovaj nacionalni park bogat je geološkom građom koja podrazumeva stene različite starosti. Tu spadaju škriljci, mermeri, serpentiniti, garniti ili pak krečnjaci.

Kopaonik se drugačije naziva i ,, planina sunca“, obzirom da je isti sunčan oko 200 dana u toku godine. Ovaj nacionalni park nalazi se na mestu gde se prepliću kontinentalna i primorska klima. Zime na Kopaoniku nisu mnogo hladne, ali sneg pada u periodu od novembra do maja. Prema podacima, padavine na ovom području obuhvataju oko 1000 m na godišnjem nivou.

Rudna oblast na Kopaoniku podrazumeva veliki broj rudnika koji sadrže rude metala gvožđa, cinka , olova ili pak minerala koji se smatraju retkim. Najčešće se misli na fluorit, azbestit itd.

Nacionalni park Kopaonik nije naročito bogat vodenim tokovima, ali na istom se mogu naći izvori koji su poznatiji, a tu spadaju: Marine vode, Pajino preslo, Javor česma, Krčmar voda i drugo.

Urvinska jezera nalaze se na teritoriji Kopaonika, a od njih najpoznatije je Semeteško jezero. Banje koje se nalaze na ovom području i sadrže vodu koja je lekovita su Jošanička banja, Lukovska i Kuršumlijska banja.

Nacionalni park Kopaonik bogat je geomorfološkim i hidrološkim spomenicima. Najznačajniji među geomorfološkim spomenicima su: Lisičja stena, Pajin grob, Jankov breg, Cirk Široki do, Velika stena, Velika Šiljača, Žljeb, Oštri krš i ostalo. . .

Najznačajniji hidrološki spomenici na teritoriji Kopaonika su vodopad Jelovarnik, Smeteško jezero, Gejzir Gvozdac, Samokovska reka, Barska reka, izvor Krčmar kao i drugi.

Životinjski svet na području pomenutog nacionalnog parka je veoma bogat još od davnina. Danas tu žive vukovi, divlje svinje, tvorovi, zečevi, lasice  a postoje i vrste koje su zaštićene, poput Šumske sove, Sivog sokola, Sivog puha, Planinske ševe, Divlje mačke i ostalih životinja.

Kopaonik naseljava oko 148 vrsta ptica, a podaci govore da se broj istih veoma povećao poslednjih godina.

Nacionalni park Fruška gora

Pomenuti nacionalni park svoj naziv nosi od istoimene planine. Da je Fruška gora podneblje koje zaslužuje zaštitu, utvrdili su još 1960. godine kada je ista proglašena nacionalnim parkom. On obuhvata teritoriju od 25 525 ha.  Fruška gora smatra se usamljenom ostrvskom planinom koja je nastala u Panonskoj niziji.

Ovo područje bogato je planinskim i rečnim tokovima, i takođe je veoma bogato geološkom istorijom kao i različitim mikro – klimatskim uslovima. Shodno tome predstavlja veoma interesantno područje koje naučnici proučavaju. Često se za nacionalni park Fruška gora kaže da je ono ,, ogledalo geološke prošlosti“, jer je ista bogata fosilnim ostacima flore i faune.

Različite mnogobrojne ugrožene ili pak retke životinjske i biljne vrste naseljavaju upravo nacionalni park Fruška gora. Ova planina sadrži voćnjake i vinograde, padine, kao i plodno zemljište, a veći deo iste prekrivaju listopadne šume.

Najveća karakteristika ovog parka je postojanje 16 pravoslavnih manastira koji sadrže veoma bogate riznice i interesantnu arhitekturu.

Ukoliko želite da posetite mesto gde priroda izgleda jedinstveno, uputite se ka Fruškoj gori. Raznolikost predela i bogatstvo prirodnih resursa prava su obeležja pomenutog nacionalnog parka.

Nacionalni park Šar-planina

Nacionalni park Šar – planina pod zaštitom je od 1986. godine, i prostire se na teritoriji od 22 805 ha. Isti sadrži različite oblike glacijalnog, periglacijalnog, kraškog reljefa, različite rečne tokove, izvore, različite šumske i planinske vegetacije kao i bogatu faunu. Ovaj park odlikuje se i objektima koji potiču iz srednjeg veka.

Šar – planina odlikuje se mnogobrojnim biljnim vrstama, a podaci nam kazuju da ih ima oko 1800. Od pomenutih, 175 biljnih vrsti uvažava strogu zaštitu, a 268 običnu zaštitu. Na Šar – planini stanuju hajdučica kralja Aleksandra, Nikolićev pucavac, šarplaninski karanfil, munika , molika, krivulja i ostalo. . .

Ovaj park se ujedno i smatra najbogatijem područjem faune na čitavoj teritoriji Srbije.Na pomenutom mestu živi 147 vrsta leptira, 31 vrsta vodozemaca i gmizavaca, oko 159 vrsta ptica kao i 32 vrste sisara. Od ptica na Šar – planini može se videti sivi soko, prdavac, jarebica kamenjarka itd. Vuk, divokoza, mrki medved takođe su stanovnici ovog podneblja.

Ovaj nacionalni park je dragocen i po kulturno – istorijskim spomenicima jer se u njemu nalaze 45 objekta koji imaju kulturnu vrednost. Tu spadaju manastiri Svetog Arhanđela , Svete Bogorodice, crkve Svete Petke, Svetog Nikole I ostalih svetaca.

Strogi prirodni rezervati koji se nalaze u ovom parku su ,, Rusenica“ , ,, Popovo prase“, ,,Ošljak“ i ,, Golem bor“ .

Nacionalni park Prokletije

Ovaj nacionalni park postao je to 2009. godine i smatra se ,, najmlađim “ nacionalnim parkom u Srbiji. Isti se prostire na teritoriji od 16 630 ha. Njegove najznačajnije karakteristike su bogatstvo vode kao i reljef. Na području nacionalnog parka Prokletije nalaze se rezervati prirode Hridsko jezero i Volušnica. Ovaj park podrazumeva divnu prirodu, netaknute pejzaže, pećine koje sadrže pećinske slike, prirodno polje borovnica kao i duboki kanjon koji sadrži most nastao prirodnim putem.

Pomenuti nacionalni park prema podacima sadrži oko 1700 biljnih vrsti, od kojih se 40 smatraju tipičnim. Ova teritorija prekrivena je šumama koje su eoma značajno prirodno bogatstvo. Visoko – ekonomske šume smatraju se najrasprostranjenijim na ovom prostoru a smenjuju ih niske šume. Za pojedine se smatra da imaju prašumski karakter. Veliki broj gmizavaca, sisara, vodozemaca I ptica naseljava nacionalni park Prokletije.

Neotenija je najznačajniji fenomen koji se podrazumeva na teritoriji Prokletija. Isti podrazumeva nezavršen process metamorfoze gde larve imaju sposobnost da se dalje razmnožavaju.

Prema zvaničnim podacima, na ovoj teritoriji nalazi se oko 161 vrsta ptice , a tu se nalaze čaplja, krža, bradan, orao zmijar, jastreb, mišar, sivi soko, bjeloglavi sup i ostale vrste.