Ludoško jezero – informacije i zanimljivosti
Ludoško ili Ludaško jezero se nalazi u Bačkoj, na severu Vojvodine. Kompleks Ludoškog jezera obuhvata površinu od 633 ha, a samo jezero 387 ha. Dugačko je 4 km. Administrativno pripada opštini Subotica i smešteno je na 12 km od grada pripadajući atarima Šupljaka i Hajdukova.
Severozapadno od Ludoškog jezera je autoput, pa je na taj način ovaj prostor fino povezan sa Mađarskom i Srbijom i ima dobar geografsko-turistički položaj. 100 km naokolo se nalaze i druge turističke destinacije koje posećuje veliki broj turista i gostiju.
Istraživanja ukazuju na to da je Ludoško jezero počelo da nastaje još u kamenom dobu. Jezersko okno je nastalo eolskim delovanjima, a peščane dine su zaustavljale vodu koja nije mogla da otiče. Arheolozi su otkrili da je na ovom mestu postojalo naselje u praistorijskim vremenima. Današnja naselja koja su najbliža jezeru su Nosa, Ludaš i Hajdukovo.
Zemljište oko jezera je raznovrsno. Ima vlažnih, stepskih i slatinskih livada, tršćaka i vodenih površina. Ludoško jezero je zanimljivo zbog toga što mu je korito izuzetno plitko i povezano sa stajaćim vodama u okolini, pa je ono centralno stanište koje nastanjuju neobične i raznovrsne životinje i biljke.
Pre svega, mnogo vrsta ptica se ovde nastanilo. One se gnezde na vodenom staništu i smatra se da ima više od 40 vrsta takozvanih gnezdarica: brkata senica, plavokljuna patka, ševarski crvić, kao i druge grabljivice i močvarice. Dosta njih je na spisku ugroženih vrsta.
Pošto je jezero okruženo poplavljenim livadama, stvorili su se sjajni uslovi za nastanak vodozemaca, kao i za njihovo razmnožavanje. Ovde žive zelene žabe, barske žabe, češljarke, veliki mrmoljci, mali mrmoljci i barske kornjače.
Jezero je dom mnogim ribama. Smatra se da ima preko 20 vrsta, a najzastupljeniji su čikov i srebrni karaš.
Kada su u pitanju biljne vrste, ni tu jezero ne zaostaje. Oko Ludoša rastu panonski zvezdani, Švarcenbergove bokvice, kaćuni i morski trozubac (zeleni) koji se nalazi na listi specijalne Crvene knjige flore u našoj zemlji.
Zone Ludoškog jezera su zaštićene na različite načine u zavisnosti od njihove ugroženosti i značaja. U skladu sa tim, na nekim delovima ljudi ne mogu da sprovode svoje aktivnosti. Najviše je zaštićena severoistočna strana jezera, tu imaju pristup samo naučnici u strogo kontrolisanim uslovima.
Jedan deo jezera je otvoren za odmor, šetnje, rekreaciju. U organizovanim turama, posetioci mogu posmatrati ptice, razgledati prirodu i uživati u sjajnim specijalitetima uglavnom ribljeg sadržaja.
Nedaleko od jezera se nalazi stara seoska kuća na imanju Rokin salaš. U njoj se nalazi posebna arheološka, etnografska i prirodna kolekcija sakupljena u okolini jezera.
U okviru Ludoškog kompleksa mogu se obići parohija katoličke crkve, voćnjaci, salaši, vinski podrumi iz starih vremena, kao i vinogradi.
Naravno, najlepši period za posetu jeste letnji.
Ludoško jezero je zaštićena zona po statutu Ramsarske konvencije. Ova konvencija se tiče močvara koje su od međunarodne važnosti pre svega zbog njihovog značaja u pogledu staništa vodenih ptica.
Konvencija je potpisana 1971. godine u mestu Ramsar, u Iranu. Potpisnici ove konvencije su 170 država koje su se sporazumele da uspostave međunarodnu saradnju kako bi se zaštitile močvare, kako bi se unapredile njihove funkcije i biološka raznovrsnost.
U današnje vreme, konvencija broji 163 države članice, i štiti 2062 močvare.
Područja u Srbiji koja su zaštićena ovom konvencijom su: Ludoško jezero, Obedska bara, Slano Kopovo, Peštersko polje, Zasavica, Carska bara, Vlasina, Gornje Podunavlje, Labudovo okno i Koviljsko-petrovaradinski rit.
Ludoško jezero je jedinstveno jezero u Srbiji, zbog toga što mi nemamo drugih plitkih semistatičnih jezera. U ovom rezervatu postoje različiti tipovi zemljišta, a blizina podzemnih voda doprinosi postojanju jednog vrlo interesantnog biološkog prostora na vrlo malenom području.
Ornitolozi su još u 19. veku znali za značaj Ludoškog jezera. Tipična vrsta je Panurus biarmicus ili brkata senica. Ovde se danas ptice na svom istočnom migracionom putu hrane i odmaraju, pa je zato Ludoško jezero važno u međunarodnom smislu.
Klima u ovoj regiji je umereno-kontinentalna. Srednja temperatura na godišnjem nivou iznosi oko 10.7º C, s tim što je razlika između julske i januarske temperature oko 23º C. Ponekad, zimi, temperatura može da se spusti i do -26º C, a leti da naraste i do 40º C. Ove razlike u temperaturi, naravno, utiču i na temperaturu vode u samom jezeru. Ponekad se voda zamrzne i tako bude oko tri meseca.
Turistička poseta i boravak na jezeru preporučuje se u periodu od kraja maja, pa do sredine oktobra.
Jezero Ludoš je zaštićeno zakonom države još od sredine 50-ih godina prošlog veka. Od 1994. godine vodi se kao Specijalni rezervat prirode.
U okviru Ludoškog jezera, u Hajdukovu, nalazi se i Vizitorski centar Ludaš. Ovaj centar je deo Interreg programa koji podstiče saradnju država suseda. Javno preduzeće “Palić-Ludaš” je učestvovalo na konkursu koji je sproveo Nacionalni park Kiskunsag i dobilo je neophodna sredstva. Konkurs se tiče zaštite prirode i zajedničkog plana rada u građevinarstvu.
Sam istraživački centar je bio projekat građevinskog inženjera Vilmoša Tota iz mesta Kanjiža. Ova ustanova je istraživačka stanica i čuvar okoline.
U zgradi centra se nalazi predvorje sa jedinstvenom postavkom koja posetiocima pokazuje sve prirodne kvalitete ovog kraja, kao i multimedijalna učionica koja može da primi oko 50 ljudi. U potkrovlju se nalaze smeštajni kapaciteti namenjeni istraživačima, naučnicima i stručnjacima koji ovde borave zarad istraživanja i izučavanja.
Ludoško jezero može biti atraktivna lokacija za turističku posetu. Naročito je privlačno ribolovcima jer mogu pecati ribu šaran i srebrni karaš.
U okolini se može noćiti na salašima, u privatnim apartmanima i domaćinstvima.
Takođe, rezervat Ludoš predstavlja odličnu destinaciju za rekreativnu nastavu i edukaciju u prirodi. Učenici i deca mogu neposredno da upoznaju retke vrste ptica i vodozemaca.
