Top 10 najveći gradovi u Srbiji

U poslednjih nekoliko godina, Srbija je sve popularnija kao turistička destinacija mnogih putnika iz Evrope i sveta. Turiste, kojima su balkanski predeli i njegova bogata i od mnogih tradicija satkana kultura potpuna nepoznanica, privučeni su pričama o vreloj balkanskoj krvi, širokogrudim domaćinima, dobroj hrani i piću, neporecivim prirodnim lepotama, etno kućercima i skrivenim kutovima naše male zemlje.

Kada upoznate Evropu i svet polazeći iz Srbije i vratite se u Srbiju sa nekog drugog kutka naše planete, postaće vam još jasnije zašto sada već dosta veliki broj avanturista čitavog sveta rado dolazi da upozna jednu malu, ali istorijom i tradicijom bogatu zemlju.

Srbija je uvek bila veliko raskršće puteva, važna strateška tačka velikih istorijskih epoha i zbivanja, tokom vekova i vekova burne istorije. Srbija je i zemlja izuzetnih prirodnih bogatstava, veličanstvenih planinskih krajolika, rečnih dolina, klanaca i klisura, tajnovitim šumama i potocima oko kojih se skupljaju i vrebaju čudesna bića drevnog srpskog folklora.

Srbija je zemlja vila i zmajeva, zemlja zelenila i brda, lepih polja i ravnica, različitih kulturno istorijskih zaostavština i nepokolebljivo tvrdoglavog, tmurnog i vedrog duha, vrele krvi i širokog srca.

Gradovi Srbije

Gradovi Srbije nisu veliki u poređenju sa evropskim metropolama, a pogotovo u poređenju sa najvećim i najmoćnijim gradovima sveta. No, njihova lepota ne leži u veličini, već u onome što kriju njihove ulice, trgići i parkovi i ljudi koji tamo žive.

Upoznati Srbiju putujući kroz njene gradove može da bude veoma dinamično, zanimljivo i uzbudljivo iskustvo.

Od ležerne, uredne i ‘mirne Bačke’, do temperamentnog juga, ljutih kobasica i šarenih ćilima, od užičkog kola do vlaške magije, sve su to slike Srbije vredne upoznavanja i proživljavanja. Krenimo zajedno na put kroz deset najvećih gradova u Srbiji.

1. BEOGRAD

Glavni grad Srbije ima status posebne teritorijalne jedinice i podeljen je na sedamnaest gradskih opština. Od davnina poznat po mnogim imenima, počev od keltskog Sindidun, preko latinskog Singidunim, te naziva koje duguje drugim narodima koji su tu obitavali, poput mađarskog Fejervar, vizantijskog Veligradon i osmanlijskog Dar Ul Džihad, doslono prevedeno kao ‘Kuća rata’, Begrad je vekovima prolazio kroz ruke različitih naroda i vladara i predstavljao veoma važno utvrđenje, trgovačku i ratnu luku na Dunavu.

Beograd je postao prestonica Srbije tek početkom XV veka iako je istorija samog naselja tako drevna, da seže daleko u peti milenijum pre nove ere. Kalemegdanska tvrđava, ostaci starog Beograda leže na ušću reke Save u Dunav, gde mirno, u zalazak sunca u neko prohladno beogradsko predvečerje odiše vekovima dugom istorijom i šapuće o junacima i bitkama, velikim stradanjima i slai jednog velikog grada. Beograd je najveći grad na teritoriji zemalja bivše Jugoslavije, a po broju stanovnika je na četvrtom mestu u jugoistočnoj Evropi.

2. NOVI SAD

Uredan i kulturan, prefinjen i miran, Novi Sad je biser vojvođanske ravnice. Drugi je grad u Srbiji po broju stanovnika, odmah posle užurbanog Beograda i njemu dosta različit. Novi Sad je osnovan krajem XVII veka i od tada je važio za značajan centar srpskog učenja i kulture, a i danas je poznat kao izvrstan univerzitetski, finansijski, naučni, politički i administrativni centar. Novi Sad oduševljava mirnim ulicama, lepim trgom, katedralom i gradskim parkom, kao i veličanstvenom Petrovaradinskom tvrđavom.

U Novom Sadu se posebno neguje muzejska delatnost, a danas je i domaćin prestižnih muzičkih dešavanja, kao što je sada već prilično dugovečan EXIT festival. Smešten na mestu gde se sreću Bačka i Srem, Novi Sad je mnogima draži od srpske prestonice, upravo zato što nudi kvalitetan sadržaj, a mirniju atmosferu.

3. NIŠ

Niš je još jedan od najvećih i najstarijih gradova u Srbiji. Nekada antički Nais, grad Niš je vekovima bio važan centar u današnjem Nišavskom upravnom okrugu, na rečici Nišavi. Neki od najvećih svetski poznatih vladara rođeni su baš u našem Nišu; rimski car Konstantin Veliki upravo potiče iz ovog grada.

Niškim ulicama su od najstarijih dana prohujale silne vojskovođe i pripadnici najrazličitijih naroda, od tračanskih plemena, Ilira, Huna, Kelta i Avara, do vizantijske vojske, silnih rimskih legija, Srba, Bugara i Turaka Osmanlija, a padao je i u ruke mađarskih i austrijskih snaga. Od turske vlasti je oslobođen tek u poznom XIX veku, od kada se ponovo našao u sastavu naše zemlje. Grad Niš karakteriše živ i vatren južnjački temperament, misterije niškog okruga, predanja i legende ovog kraja.

4. PRIŠTINA

Burna sudbina grada Prištine danas ga pozicionira kao glavni grad nepriznate Republike Kosova, ali u statistikama se često nalazi kao četvrti najveći grad na prostoru naše zemlje. Na teritoriji ovog grada većinsko stanovništvo je albansko, dok su prisutne manjine srpsko, bošnjačko, romsko i tursko stanovništvo; nekeda je tu živeo veći broj Srba, ali, posle NATO agresije 1999., odatle se iselilo preko četrdeset hiljada pripadnika srpske nacionalnosti. Priština ima dugu istoriju, kao i većina gradova na teritoriji naše zemlje.

Od neolitskog naselja postala je važno trgovačko čvorište između Carigrada i Dubrovnika, a najveću slavu doživljava u XV veku, zbog obližnjih rudnika. Bila je kratko i prestonica srpskih vladara, a dugo pod turskom vlašću. U blizini Prištine se nalazi Gazimestan, poprište jedne od najpresudnijih i najopevanijih bitaka naše istorije, Kosovskog boja.

5. KRAGUJEVAC

Kragujevac se nezvanično nalazi na četvrtom mestu po veličini gradova u Srbiji, ukoliko ne računamo Kosovo i Metohiju; na ovoj listi je zato na petom mestu. On je centar Šumadijskog okruga, grad bogate tradicije i duge istorije. Zanimljivo je da je ime dobio po jednoj ptici, kraguj, koja je bila omiljena ptica za lov nekadašnjih srpskih plemića.

Kragujevački kraj je preživeo turbulentnu istoriju, uništavan i naseljavan od strane turskog stanovništva, veliko naseljevanje hrišćanskog življa doživeo je u prvoj polovini XVIII veka. Najveći uspon doživeo je u XIX veku i od tada nosi odlike koje ga krase i dan danas. Od tada Kragujevac je važan industrijski i politički centar. U novijoj istoriji je proživeo brojne krize, kao i čitava zemlja, no, na svom putu ka novom usponu, Kragujevac ostaje lepi grad u srcu Šumadije.

6. LESKOVAC

Prema staroj legendi, u podnožju brda gde se danas nalazi Leskovac postojalo je jedno jezero; kada je ono presušilo, u njenom koritu je niklo leskovo drvo, oko kojeg je podignut grad nazvan po njemu. Nekada se zvao starosrpski Glubočica, odnosno Dubočica, od reči ‘dubok’, a sadašnje ime je staro vekovima, prvi put pomenuto još početkom XIV veka. Grad leži u Leskovačkoj kotlini, srpskom petorečju, a centar je Jablaničkog okruga. Leskovac nije značajan u ekonomskom smislu, no još uvek je važan privredni i kulturni centar tog kraja.

Sve do Drugog Svetskog rata, Leskovac je bio na usponu privrednog razvoja i imao je razvijenu metaloprerađivačku industriju, uspešnu tekstilnu industriju i štamparije. Danas možda nije u zenitu svog razvoja, ali svakako je grad posebne atmosfere i specifične južnjačke kulture. Ako želite da probate najbolje pečene paprike, najbolju kobasicu i ajvar, Leskovac mora da se nađe na vašoj mapi.

7. SUBOTICA

Sa dalekog juga zemlje putujemo do krajnjeg severa Bačke, u Suboticu. Sušta suprotnost južnjačkim krajevima, Subotica je grad potpuno drugačijeg duha i vizure. Opuštena i ugodna Subotica nalazi se blizu granice sa susednom Mađarskom i pod snažnim je uticajem mađarske, te stare austrougarske kulture. Subotica se prvi put pronalazi u analima sa kraja XIV veka, a čak je bila i prestonica državice kratkog veka, srednjevekovne samoproglašene carevine Jovana nenada.

Subotica je najseverniji grad u Srbiji i po broju stanovnika drugi posle Novog Sada u Vojvodini. U sastav tadašnje SHS je ušla posle Prvog svetskog rata. Jedna od zanimljivosti je da je u Subotici najveći procenat pripadnika katoličke vere, a sam grad je centar Rimokatoličke biskupije u Bačkoj.

8. KRUŠEVAC

Maleni Kruševac, nekada prestonica jednog od najvažnijih srpskih srednjevekovnih vladara. Kruševac je bio kneževski grad, podigao ga je knez Lazar davne 1371. godine i tada je bio srce i glavno sedište Srbije zrelog srednjeg veka. Nakon perioda turske vladavine, koji je usledio posel rastakanja srpske države nakon boja na Kosovu, Kruševac je počeo da napreduje i razvija se polovinom XIX veka.

Dugo i drevno nasleđe Kruševljani nisu zaboravili, pa je tak o najvažniji praznih u gradu upravo Vidovdan, dan na koji su se nekada davno sukobile dve velike vojske na Kosovom polju.

9. KRALJEVO

Gradić Kraljevo zaslužio je pretposlednje mesto na listi najvećih gradova u našoj zemlji, no njegov kulturno istorijski značaj nije ništa manje važan. Pretpostavlja se da naselja na ovom području datiraju još iz neolitskog doba, te da je tu bio prisutan i grčki uticaj tokom Starog veka. Grad je takođe proživeo sudbinu turskog jarma i procvetao nakon oslobođenja, da bi ponovo bio porište strahotnih zbivanja tokom velikih ratova. Danas, Kraljevo je miran i uredan gradić, koji pruža posetiocima da uživa u lepotama Raškog okruga. Nedaleko od grada se načazi i manastir Žiča, koji bi svakako trebalo obići.

10. PANČEVO

Poslednje mesto na našoj listi rezervisano je za simpatičan gradić nedaleko od samog Beograda, Pančevo. Lep i miran banatski gradić, na obalama Tamiša i Dunava, pruža sasvim drugačiji dojam od obližnjeg bučnog i brzog Beograda. Udaljeno tek pola sata vožnje od glavnog grada, Pančevo odiše sasvim drugačijom, vojvođanskom atmosferom. Kulturološko istorijski i vizuelno, Pančevo je maleni biser habzgurškog nasleđa u Srbiji.

Široke ulice, lepi parkovi i niska gradnja sa lepim fasadama daju ovom gradiću i dan danas poseban šarm i lepotu. Pančevo je posebno idealna destinacija za stanovnike gllavnog grada koji bi želeli da se izmeste iz beogradske vreve i odmaraju u mirnom banatskom krajoliku.